Autyzm z perspektywy dziecka

Przeszukując internet w poszukiwaniu informacji o autyzmie znajdziemy mnóstwo wiadomości na temat tego skąd się bierze, kto i kiedy odkrył to pojęcie oraz jak leczyć takie schorzenie. Jednak są to teksty pełne skomplikowanego słownictwa, liczb i pojęć, które nijak się mają do naszego życia codziennego. Dużym wsparciem zarówno dla dziecka jak i rodzica są terapie, które pomagają zrozumieć chorobę. Jednak chcąc dowiedzieć się czym jest i jak funkcjonuje autyzm nie możemy trzymać się tylko konkretnych wytycznych. Każdy maluch jest inny i sygnały po których możemy rozpoznać jego emocje i zamiary mogą być różne. Dziecku, które urodziło się z tym schorzeniem najpotrzebniejsze jest nasze zrozumienie. A żeby dobrze zrozumieć naszego potomka warto jest obserwować każde zachowanie i dokładnie je przeanalizować. Jeżeli poznamy autyzm z perspektywy dziecka o wiele łatwiej będzie nam się odnaleźć w „jego świecie”.

Najczęstsze objawy autyzmu u małych dzieci

Maluchy często przejawiają podobne zachowania, które powtarzalne mogą zasugerować nam właśnie autyzm. Nie zawsze na pozór dziwne czynności wykonywane przez naszych potomków są objawami autyzmu, jednak zbieżność takich powtarzających się zachowań powinna wzbudzić w nas czujność.  Syndromy autyzmu u dzieci mogą występować w postaci:

• częstego zaciskania i otwierania rączek
• ciągłego chodzenia na palcach
• uderzania głową w ścianę lub podłogę
• obracanie się wokół własnej osi
• częstych krzyków
• opowiadając o sobie często zamiast „ja”, mówią „ty”
• długiego wpatrywania się w jeden punkt

Co czuje dziecko chore na autyzm?

Przede wszystkim strach. Dzieje się tak, ze względu na to, że maluch z autyzmem w zupełnie inny sposób postrzega otaczający go świat. Każdy nowy odgłos, widok, dotyk lub zapach staje się zagrożeniem przed którym dziecko próbuje się wybronić. Spróbujmy sobie wyobrazić, że trafiamy do świata, którego otoczenie jest kilkakrotnie większe od nas. W okół rozbrzmiewają bardzo głośne dźwięki przejeżdżających aut, rozmów przechodniów czy nawet spadających liści. Wszystko dzieje w przyspieszonym tempie. Wyostrzone zmysły wywołują poczucie zdezorientowania oraz strachu. Podobnie uczucia towarzyszą właśnie dziecku z autyzmem. Każde nowe bodźce mogą wpłynąć na nie negatywnie. Maluch nie ma jak się bronić przed otaczającym go horrorem, dlatego upust swoim emocjom daje w postaci krzyku, zatykania uszu, skakaniu lub uderzaniu głową. Nie radzi sobie ze światem. Odczucia jakie towarzyszą dziecku każdego dnia bardzo trafnie prezentuje film:

Cechy charakterystyczne dzieci z autyzmem

Mózg ludzi chorych na autyzm funkcjonuje w trochę odmienny sposób. Często takie osoby mają niemal fotograficzną pamięć, co pozwala na błyskawiczne ułożenie puzzli, a ich rysunki są bardzo dokładne. Jednak każda, nawet najmniejsza zmiana na widzianym wcześniej przedmiocie może powodować strach, ponieważ nie jest o już ten sam przedmiot. Osoby z autyzmem unikają kontaktu wzrokowego oraz ogólnego patrzenia na twarz. Zmiany w mimice twarzy drugiej osoby także mogą budzić niepokój.

 Dzieci często unikają kontaktu fizycznego, co w późniejszym czasie może skutkować uniemożliwieniem poznania i zwiększenia poczucia własnej wartości. Zdarzają się przypadki dzieci, które nie odczuwają bólu. Chcąc zagłuszyć lęk i niepokój często pojawia się u nich autoagresja. Wiele dzieci autystycznych przejawia wzmożone lub obniżone napięcie mięśni, co utrudnia płynność ruchów. Ulgi szukają właśnie w podskokach oraz obrotach. Maluchy często zanim zaczną chodzić, nie raczkują.

Obalanie mitów

Wbrew powszechnej opinii nie każde dziecko z autyzmem jest geniuszem. Oczywiście są osoby, które potrafią niezwykle szybko liczyć, zapamiętywać każdy szczegół usłyszanej wcześniej melodii czy rozwijać swoje umiejętności w błyskawicznym tempie. Jest to jednak tylko niewielki procent dzieci. Mit związany z geniuszem osób autystycznych wziął się po części od tego, że czynności przez nich wykonywane mają charakter przymusowy. To znaczy, że takie osoby nie są w stanie kontrolować danego zachowania i bez namysłu je wykonują. Część takich osób dzięki temu potrafi w niewiarygodnym tempie wykonywać skomplikowane działania matematyczne. Jednak niekontrolowane wykonywanie czynności to nie tylko superszybkie obliczenia, ale również nieprzewidywalne zachowania. Wychowując dziecko z autyzmem nigdy nie odczujemy monotonii, ponieważ w każdej chwili może stać się coś niespodziewanego.

Jak sobie radzić z atakami agresji i krzyku?

Mogłabym napisać punkt typu „10 sposobów na opanowanie ataku dziecka z autyzmem”, siląc się na profesjonalizm oraz wyższość informacji. Ale czytając tysiąc książek, oglądając kolejne reportaże czy filmy dotyczące autyzmu nadal nie byłabym w stanie Ci powiedzieć jak uspokoić dziecko. Bo najlepiej wiesz to Ty – rodzic dziecka z autyzmem. To Ty znasz swoje dziecko jak nikt inny. Jesteś z nim i obserwujesz, wiesz co może je denerwować i smucić. Jedyne co mogę Ci zasugerować to to, żebyś robił notatki. Zapisuj kiedy Twoje dziecko dostało atak, jak się objawiał oraz co działo się w tym czasie dookoła was. Monitorowanie zachowań Twojego potomka pomoże Ci szybciej określić okoliczności powstawania ataku, a co za tym idzie uniknięcia go. No i pod żadnym pozorem nie krzycz na dziecko. Agresja nigdy w niczym nie pomaga, a tylko zastrasza drugą osobę. Nie stawaj naprzeciw swojego dziecka – krocz z nim ramię w ramię okazując wsparcie i wyrozumiałość.

Lata mijają, a my zaczynamy się zastanawiać kiedy nam ten czas uciekł. Stoimy w miejscu. Nie z pomocą i rozwojem naszego dziecka, nie z byciem pedagogiem, psychologiem i terapeutą jednocześnie. Również nie z byciem najlepszym rodzicem. Ale z samym sobą. Patrząc w lustro zastanawiamy się gdzie podziały się nasze pasje, pragnienia i marzenia oraz czy kiedykolwiek jeszcze będziemy mieli okazje je spełnić. Jeżeli też dopadają Cię takie myśli koniecznie przeczytaj artykuł pewnej mamy, która opisuje swoje życie wraz z synem chorującym na autyzm. Zero różowych okularów, a twarda walka o jak najlepsze wychowanie dziecka – http://www.niepelnosprawni.pl/ledge/x/181477

Przeczytaj na co zwrócić uwagę podczas nauki siusiania na nocnik:

https://www.erodzic.pl/jak-nauczyc-dziecko-korzystac-z-nocnika/

Agnieszka Wilkosz