Podstawowymi rzeczami, które musimy zapewnić dziecku dla jego zdrowego rozwoju jest spokój i bezpieczeństwo. Niezależnie od sytuacji rodziny zarówno małe jak i starsze dzieci muszą mieć odpowiednie warunki. Rozwód wywołuje wiele negatywnych emocji, przez co rodzice często zapominają o uczuciach, które towarzyszą ich dzieciom. A to właśnie one w tej sytuacji są najbardziej pokrzywdzone. Znika im poczucie bezpieczeństwa i stabilności, a pojawia się niepewność i strach. Aby móc sprawnie i bez większych problemów czy konsekwencji przejść przez rozwód warto zastanowić się co czują w takiej sytuacji nasze dzieci. Biorąc pod uwagę poglądy swoich potomków będziesz mieć większą wiedzę dotyczącą tego co robić oraz czego nie robić by ich nie skrzywdzić.
Czy rozwód zawsze jest zły?
Zdarzają się takie sytuacje kiedy rozwód rodziców jest wybawieniem dla dzieci. Ciągłe kłótnie, złośliwości, krzyki, a czasem przemoc wywołują szczególnie negatywne rysy na psychice dziecka. Maluchy potrzebują wzorców, a co mogą zaprezentować im ciągle zdenerwowani rodzice? Nie mogąc słuchać ciągłych kłótni i złośliwości dzieci wolałyby rozstanie najbliższych im osób. Kiedy każdy dzień jest dla malucha czasem stresu i strachu, kiedy dziecko najchętniej schowałoby się gdzieś daleko od tego wszystkiego… To jest z pewnością ta sytuacja, kiedy rozwód rodziców wyjdzie na dobre nie tylko rozwodnikom. Trwanie w małżeństwie „dla dobra dziecka” rzadko kiedy wychodzi na dobre komukolwiek. I choć nie da się uniknąć negatywnych skutków rozwodu, z pewnością w takiej sytuacji i tak jest najlepszym co możesz zrobić dla siebie i swojego dziecka.
Rozwód w oczach dzieci do lat 3
Maluchy w tym wieku nie do końca wiedzą co się w okół nich dzieje. Nie rozumieją dlaczego rodzice chodzą zdenerwowani oraz dlaczego jeden z nich znika z domu. Jednak mimo tego, że nie zdają sobie sprawy z przebiegającej sytuacji, również odczuwają niepokój. W tym wieku dzieci bardzo przywiązane są do matki, która najczęściej karmi i zajmuje się maluchem. Dlatego odseparowanie dziecka od niej może być bardzo trudne i krzywdzące. Jednakże zdarzają się przypadki kiedy jest to konieczne dla dobra dziecka, właśnie wtedy drugi rodzic musi zapewnić maluchowi ogromną ilość cierpliwości i miłości.
Jeżeli jednak dziecko zostaje z mamą i to na niej spoczywa obowiązek w wychowaniu dziecka, musi pamiętać, że emocje które jej towarzyszą przekładają się również na maluszka. Dzieci w takiej sytuacji mogą wolniej się rozwijać lub uciekać do wcześniejszych etapów rozwoju, takich jak używanie smoczka, ssanie palca czy moczenie się.
Małe dzieci a rozwód rodziców
Kilkulatki odczuwają rozwód jako zaburzenie bezpieczeństwa i spokoju. Czują się niepewne i zdradzone. Nie mają jeszcze świadomości jak będzie wyglądało ich życie, a rodzice często unikają jakichkolwiek rozmów na ten temat. Wtedy w małej główce zaczynają się pojawiać niepokojące myśli dotyczące jego przyszłego funkcjonowania. Dziecko zastanawia się kto się będzie nim zajmował, boi się, że drugi opiekun również może go opuścić. Rodzice mogą w tym czasie zaobserwować u dziecka zaburzenia takie jak: problemy z zasypianiem, niechęć do jedzenia, uzależnienie się od jednego z rodziców oraz ataki złości i agresji. Zdarzają się również nerwowe nawyki objawiające się niekontrolowanym kręceniem (gryzieniem, a nawet wyrywaniem) włosów, szarpaniem ubrania, chrząkaniem czy obgryzaniem paznokci.
Chcąc uspokoić dziecko ważna jest bliskość fizyczna – przytulanie, głaskanie, ale również pocieszanie i tłumaczenie. Dla kilkulatka podstawą jest przewidywalność zdarzeń, ułożony plan dnia i punktualność. Musimy odbudować u dziecka poczucie równowagi emocjonalnej i bezpieczeństwa.
Wpływ rozwodu na dzieci szkolne
Maluchy, które zaczęły już swoją edukację w szkole są bardziej samodzielne i mniej uzależnione od swoich rodziców. Jednakże nadal będą odczuwały negatywne emocje związane z rozstaniem najbliższych mu osób. Strach wobec utraty jednego z opiekunów będzie często zajmował myśli dziecka. Dodatkowo na tym etapie rozwoju bardzo ważna jest dla naszego potomka grupa rówieśnicza w której się znajduje. Jeżeli dziecko odczuje niestabilność swojej pozycji spowodowaną sytuacją rodzinną może próbować wycofywać się ze świata zewnętrznego. Spowoduje to zaniżenie samooceny, uczucie odrzucenia i samotności.
Dzieci do 9 roku życia starają się zaprzeczać temu co dzieje się w świecie rzeczywistym. Uciekają do swojego wyimaginowanego życia w którym nie ma kłopotów i nerwów. Jednak średnio po ukończeniu tego wieku ich podejście się trochę zmienia. Są bardziej świadomi otaczającej ich sytuacji, można łatwiej z nimi porozmawiać, spróbować wyjaśnić. Dziecko w tym wieku chciałoby zajmować centralne miejsce w życiu każdego z rodziców więc rozwód wywołuje w nich takie uczucia jak stres i gniew, mogą pojawiać się wymówki, manipulacja. Dziecko odczuwa konflikt emocjonalny ze względu na ilość negatywnych uczuć związanych z rozwodem oraz pozytywnych którymi darzy rodziców.
Rozwód bez stresu
Całkowite uniknięcie stresu podczas rozwodu jest niewykonalne, jednak pamiętając o potrzebach dziecka możemy w znacznym stopniu go zmniejszyć. W zależności od wieku i relacji malucha z obojgiem rodziców warto opracować system w którym codzienność dziecka nie będzie całkowicie inna niż dotąd. Jeżeli maluch czuje taką potrzebę pozwólmy mu widywać drugiego opiekuna tak często jak chce. Nie wyrażajmy się negatywnie o naszym byłym małżonku w obecności dziecka – sama sytuacja, jest dla niego trudna, nie pogarszajmy jej. Koniecznie również rozmawiajmy z maluchem o jego uczuciach, obawach. Jeżeli dziecko się otworzy, z powagą podejdźmy do tej rozmowy i uspokójmy go. Bardzo ważne jest również okazywania wsparcia poprzez przytulanie i głaskanie. Bliskość fizyczna uspokaja, daje poczucie bezpieczeństwa i podwyższa samoocenę.
Koniecznie przeczytaj również czym się objawia i jak sobie radzić z depresją u nastolatka:
https://www.erodzic.pl/depresja-u-nastolatka/
Agnieszka Wilkosz
1 thought on “Jak rozwód wpływa na dziecko?”